Początki Muzeum Narodowego w Poznaniu sięgają 1857 roku. Wtedy powstało Muzeum Starożytności Polskich i Słowiańskich w Wielkim Księstwie Poznańskim, założone przez Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk. W latach 70. XIX do zbiorów dołączono spuściznę Seweryna Mielżyńskiego. Na terenie zakupionym przez S. Mielżyńskiego dla Towarzystwa wybudowano nową siedzibę - pierwsze w Poznaniu muzeum, które zostało uroczyście otwarte w 1882 roku.

W 1894 roku władze pruskie powołały do życia pierwsze muzeum niemieckie - Provinzial Museum in Posen (Poznańskie Muzeum Prowincji). W roku 1904 otwarto reprezentacyjną siedzibę, nowoczesny budynek muzealny. Do dzisiaj budynek ten stanowi jeden z ciekawszych przykładów monumentalnej architektury wystawienniczej, z centralnie usytuowanym holem i otaczającymi go salami ekspozycyjnymi.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1919 roku przemianowano je na Muzeum Wielkopolskie - pierwsze w niepodległej Polsce muzeum publiczne.

W okresie II Wojny Światowej zniszczeniu uległo wiele bezcennych eksponatów i zbiorów muzealnych, m. in. kolekcje przyrodnicze i etnograficzne.

Po odzyskaniu niepodległości, już w 1945, rozpoczęto odbudowę zbiorów Muzeum Wielkopolskiego.

W 1950 roku Muzeum zostało podniesione do rangi Muzeum Narodowego. W kolejnych latach Muzeum wzbogacało się o nowe oddziały. Kolejno powstały: Muzeum w Rogalinie, Dział Kultury i Sztuki Ludowej (obecnie Muzeum Etnograficzne), Muzeum Instrumentów Muzycznych, Muzeum Historii Miasta Poznania, Muzeum w Gołuchowie, Wielkopolskie Muzeum Wojskowe, Muzeum Rzemiosł Artystycznych (obecnie Muzeum Sztuk Użytkowych) oraz Muzeum im. Adama Mickiewicza w Śmiełowie.



(opr. Biuro ESK Poznań 2016)